25. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

De voorwaardelijke en investeringsverplichtingen bestaan onder meer uit:

(bedragen in € 1.000)

2022

2021

Materiële vaste activa in bestelling en huurcontracten

43.689

43.540

Overige inkoopverplichtingen

12.226

18.638

Verplichting jegens de Staat der Nederlanden

6.645

6.645

Totaal

62.560

68.823

De verplichting jegens de Staat der Nederlanden betreft het verschil tussen de taxatiewaarde en de boekwaarde van gebouwen en terreinen op het moment van verzelfstandiging van LVNL. Het bedrag is opeisbaar op het moment dat LVNL in liquidatie gaat, overgenomen wordt of fuseert.

Juridische procedures

Een voormalig werknemer claimt het intellectueel eigendomsrecht te hebben op software die door LVNL wordt gebruikt en heeft hierover een procedure aangespannen. Verder heeft een medewerker hoger beroep ingediend tegen een rechterlijke uitspraak over de toepassing van de Individueel Keuzeverlofregeling (IKV) voor betrokkene. Daarnaast heeft een groep medewerkers aangekondigd rechtsmaatregelen te treffen naar aanleiding van een verschil van mening over het inroosteren van flexuren voor specifieke groepen operationele medewerkers. Naast bovengenoemde procedures loopt er nog een beperkt aantal kleine procedures. In een enkel geval is een reservering opgenomen onder de overige personele verplichtingen.

Ultimo 2022 is er geen voorziening opgenomen voor juridische procedures.

Verplichting FLNA/IKV

In 2017 is de Individueel Keuzeverlof-regeling (IKV-regeling) naast de FLNA-regeling ingevoerd. De medewerker maakt een keuze voor één van beide regelingen[1]. De IKV-regeling biedt de medewerkers, op wie de FLNA-regeling van toepassing is, de mogelijkheid om eerder te stoppen of juist langer door te werken (opschorten). Deze keuze heeft invloed op de omvang van het op te bouwen uitkeringsrecht, dat in deze regeling het IKV-recht heet. De totale waarde van het opgebouwde IKV-recht kan in tijd en hoogte flexibel worden ingezet gedurende de IKV-periode. Door deze regeling krijgt de medewerker de mogelijkheid om zijn AOW-gat te overbruggen. De FLNA-regeling eindigt namelijk bij 65 jaar en de IKV-regeling heeft als uiterste einddatum de AOW-leeftijd. Nagenoeg alle FLNA-/IKV-gerechtigden kiezen inmiddels voor de IKV-regeling.

De verplichting uit hoofde van de niet-afgefinancierde opgebouwde FLNA-/IKV-rechten bedraagt 424 miljoen euro per 31 december 2022 (2021: 549 miljoen euro). Er is geen verplichting verantwoord op de balans voor de overige FLNA- en IKV-rechten van de luchtverkeersleiders op Amsterdam Airport Schiphol en de nog niet-afgefinancierde FLNA- en IKV-rechten van luchtverkeersleiders op de regionale luchthavens Rotterdam, Eelde, Beek en Lelystad. Het betreft hier een uitzondering op de toepassing van IAS 19, zoals is opgenomen onder toelichting 2 Overeenstemmingsverklaring.

De algemene aanname is dat voor medewerkers die reeds gebruikmaken van de FLNA-regeling niets wijzigt. Indien nog actieve medewerkers al een keuze hebben gemaakt voor de FLNA- of IKV-regeling, wordt hun keuze als zodanig verwerkt in de verplichting. Voor medewerkers die nog geen keuze hebben gemaakt worden de uitgangspunten gehanteerd die in onderstaande tabel zijn weergegeven. Gedurende 2018 is het loopbaanbeleid ingevoerd. De invoering van het loopbaanbeleid heeft tot op heden een verhogend effect op de hoogte van de verplichting als gevolg van overgangsregelingen.

31 december 2022

FLNA-/IKV-recht op 55 jaar

FLNA-/IKV-recht op 58 jaar

FLNA-/IKV-recht op 60 jaar

Startdatum FLNA/IKV

57 jaar, 2 jaar opschorten

60 jaar, 2 jaar opschorten

61 jaar, 1 jaar opschorten

Uitkeringsduur FLNA

10 jaar

7 jaar

5 jaar

Uitkeringsduur IKV

Tot aan AOW-datum

Tot aan AOW-datum

Tot aan AOW-datum

Eindleeftijd FLNA/IKV

Maximaal tot AOW-datum

Maximaal tot AOW-datum

Maximaal tot AOW-datum

Basisrecht FLNA

750 procent

530 procent

400 procent

IKV-recht

Per individu bepaald

Per individu bepaald

Per individu bepaald

Uitkering FLNA/IKV

Variabel over uitkeringsduur

Variabel over uitkeringsduur

Variabel over uitkeringsduur

AOW-compensatie FLNA

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving  

AOW-compensatie IKV

Geen compensatie

Geen compensatie

Geen compensatie

Zie onderstaande tabel voor de actuariële veronderstellingen en overige uitgangspunten.

31 december 2022

31 december 2021

Disconteringsvoet

3,8 procent

1 procent

Beleggingsrendement

N.v.t.

N.v.t.

LVNL beschikt niet over beleggingen voor de financiering van deze verplichting.

LVNL beschikt niet over beleggingen voor de financiering van deze verplichting.

Algemene loonstijging

5,55% procent in 2023 daarna 2,25 procent per jaar.

1,65 procent in 2022, 1 procent in 2023 en daarna 2,25 procent per jaar.

Overlevingskansen

Prognosetafel AG2022, met ervaringssterfte

Prognosetafel AG2020, met ervaringssterfte

Arbeidsongeschiktheid

0,25 procent

0,25 procent

Ontslagkansen

0,0 procent

0,0 procent

De belangrijkste oorzaak van de wijziging van de verplichting is naast de uitkering, de jaarlijkse opbouw van de verplichting (+27,9 miljoen euro), een stijging van de disconteringsvoet (-181,6 miljoen euro) en wijziging van de algemene loonstijging (+27,1 miljoen euro).

In de berekening is rekening gehouden met de fiscale eindheffing (52 procent) die moet worden betaald bij de uitbetaling van de FLNA-/IKV-rechten.

De regeling wordt gefinancierd zodra de uitkeringen zich voordoen. De vergoeding die LVNL betaalt aan de FLNA-/IKV-gerechtigden die in het boekjaar gebruikmaken van de FLNA-/IKV-regeling (niet-actief personeel) is verantwoord onder de pensioenlasten (voor 2022 een bedrag van 17,8 miljoen euro). De verwachte onttrekking in 2023 bedraagt 20,1 miljoen euro.

Gevoeligheidsanalyse FLNA-/IKV-verplichting

In onderstaand overzicht is de gevoeligheid weergegeven van gebruikte parameters. In de tabel zijn de eindwaardes van de verplichting opgenomen bij:

  • Disconteringsvoet -/- 1 procent (DV -1 procent)

  • Disconteringsvoet + 1 procent (DV +1 procent)

  • Algemene loonontwikkeling + 1 procent (Loon + 1 procent)

(bedragen in € 1.000)

Huidige stand

DV -1%

DV +1%

Loon +1%

FLNA-/IKV-verplichting

423.676

478.539

377.981

477.065

Overige

Op 15 augustus 2016 heeft de rechtbank van Amsterdam uitspraak gedaan ten gunste van de voormalig CEO. Met deze uitspraak kan hij na zijn uitdiensttreding bij LVNL aanspraak maken op de FLNA- (vervangende) regeling tot en met de maximale bezoldiging vanuit deze regeling. Omdat betrokkene tijdens het verslagjaar elders een dienstbetrekking heeft met inkomsten die de maximale bezoldiging van genoemde vervangende regeling overstijgen, bestaat vanaf indiensttreding en gedurende dit dienstverband geen aanspraak op bezoldiging vanuit genoemde regeling en is de aanspraak als een voorwaardelijke verplichting geclassificeerd.

  • 1Het is voor medewerkers met een operationele functie waarvoor een leeftijdsgrens geldt alleen nog mogelijk om te kiezen voor de regeling FLNA als zij dat voor 1 januari 2023 hebben aangegeven.