2021: dit was ons jaar

In het programma Luchtruimherziening werken we aan de herziening en modernisering van ons Nederlandse luchtruim. Dit doen we samen met het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK), het Maastricht Upper Area Control Centre (MUAC) en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie. Het programma bereikt een belangrijke mijlpaal: de publicatie van de ontwerp-Voorkeursbeslissing. Hierin bepalen we op hoofdlijnen de nieuwe indeling en het gebruik van het Nederlandse luchtruim.

We nemen deel aan de jaarlijkse Aviation Management Conference, georganiseerd door honoursstudenten van de Hogeschool van Amsterdam. Onze safety officer geeft een presentatie over de impact van COVID-19 op het safety system. In het kader van ‘Samen luchtvaart mogelijk maken’ sponsort LVNL het Aviation Management Team om zo de online conferentie naar een hoger niveau te brengen.

We starten de pilot ‘Ambitie-, voortgangs- en reflectiegesprekken @LVNL’, een meer eigentijdse beoordelingssystematiek. De ontwikkeling van onze medewerkers en met elkaar in gesprek zijn staat centraal binnen de nieuwe systematiek.

Michiel van Dorst is naast vicevoorzitter van het Europe CANSO CEO Committee (EC3) ook de EC3 Champion Environment. Vanuit deze rol doet hij online het openingswoord tijdens een groot Europees Destination 2050 beleidsevenement met meer dan zevenhonderd internationale deelnemers.

We verbeteren de bereikbaarheid van Rotterdam The Hague Airport door het verlagen van de minimale zichtwaarde. De veilige afhandeling van het vliegverkeer kan hier doorgaan tot een zicht van 450 meter in plaats van 550 meter.

Om de omgeving van Schiphol meer inzicht te geven hoe de afhandeling van het vliegverkeer in coronatijd werkt, hebben we een pagina op onze website gemaakt waarop we in begrijpelijke taal uitleggen hoe luchtverkeersleiding werkt en antwoorden geven op vragen uit de omgeving.

Samen met Schiphol voegt LVNL zestien extra maatregelen toe aan het vorig jaar gepresenteerde meerjarenprogramma om geluidshinder te verminderen en het woon- en leefklimaat rond Schiphol te verbeteren. Het betreft onder andere onderzoeken naar optimalisatie van diverse bestaande startroutes om woongebieden beter te ontzien, nieuwe technieken om vliegtuigen nauwkeuriger bochten te laten vliegen en verbeterde planning van baanonderhoud en werkzaamheden.

LVNL en Groningen Airport Eelde geven het startsein voor de bouw van de cameramast voor het geven van luchtverkeersleiding op afstand. Voor deze zogenoemde remote tower operatie plaatsen we een cameramast en shelter (klein bijgebouw) op Groningen Airport Eelde. Met behulp van camera's op de mast hebben luchtverkeersleiders zicht op het luchthaventerrein en het nabije luchtruim.

De CEO’s van LVNL en Schiphol overhandigen de Nota van Antwoord aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Daarin zijn de reacties verwerkt van omwonenden, bestuurders en maatschappelijke organisaties op voorgestelde hinderbeperkende maatregelen. De reacties komen uit een brede consultatie die we samen met Schiphol in 2020 organiseerden in het kader van het Minderhinder-programma.

De Radar Message Conversion and Distribution Equipment (RMCDE) is symbolisch uitgezet, na meer dan 25 jaar trouwe dienst. Dit systeem droeg sinds 1995 zorg voor data routing over het netwerk van LVNL en functioneerde als surveillance gateway tussen luchtverkeersdienstverleners. Het was de belangrijkste component in het netwerk. Het is in 2020 vervangen door het Surveillance Data Distribution System (SDDS) dat is ontwikkeld in samenwerking met verschillende EUROCONTROL-landen.

We organiseren een online vragensessie voor recreatieve piloten op Lelystad Airport. Drie torenverkeersleiders beantwoorden vragen over bijvoorbeeld de aankomst- en vertrekroutes, vliegen in het circuit en de radiotelefonie. Door de vragensessie wil LVNL piloten inzicht geven in de manier waarop luchtverkeersleiders het vliegverkeer op Lelystad begeleiden en wat deze piloten én luchtverkeersleiders van elkaar kunnen verwachten.

We geven een presentatie tijdens een webinar over luchtruimschendingen die de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL), Netherlands Association of Commercial Aviation (NACA) en de Aircraft Owners and Pilots Association (AOPA) samen organiseren. Dit doen we vanuit onze rol in de taskforce Airspace infringements. Onder andere door de dialoog aan te gaan en informatie te delen wil LVNL in het samenwerkingsverband met de luchtvaartsector grip krijgen op het ontstaan van luchtruimschendingen en het aantal en de ernst ervan omlaag krijgen.

LVNL en Schiphol vernieuwen tijdens het groot onderhoud aan de Polderbaan navigatie- en begeleidingssystemen om vliegtuigen veilig te laten landen. Het gaat om het ‘Instrument Landing System’ (ILS) van LVNL en de ‘Precision Approach Path Indicator’ (PAPI) van Schiphol. Om de juiste en nauwkeurige werking van deze systemen te controleren worden meetvluchten uitgevoerd. Daarna kunnen we de Polderbaan weer veilig inzetten als landingsbaan.

LVNL doet mee aan Girls’ Day, een initiatief van VHTO, expertisecentrum genderdiversiteit in bèta, techniek en IT. Op deze dag openen door heel Nederland bèta-, technische en IT-bedrijven hun deuren voor meisjes in de leeftijd van tien tot vijftien jaar die geïnteresseerd zijn in techniek. Zestien meiden maken kennis met luchtverkeersleiding maar ook met de technische functies bij onze organisatie.

We moderniseren de camera’s die luchtverkeersleiders gebruiken bij de afhandeling van het vliegverkeer op de Polderbaan in de nacht. De bestaande camera’s op Toren-West zijn vervangen door innovatieve nachtcamera’s van onze leverancier Saab die een tien keer grotere optische sensor hebben en een hogere resolutie dan de huidige camera’s. Ook upgraden we het Camera Surveillance Systeem.

Op 1 mei 2021 begint Michiel van Dorst aan zijn tweede termijn van vijf jaar als CEO/bestuursvoorzitter van LVNL. De minister van Infrastructuur en Waterstaat stemt in met zijn herbenoeming op voordracht van de raad van toezicht van LVNL.

Met de introductie van het Leadership Purpose Program (LPP), het Employee Purpose Program (EPP) en de pilot Ambitie, Voortgang en Reflectie (AVR) stelt LVNL de ontwikkeling van medewerkers nog nadrukkelijker centraal. Om elkaar te helpen in de ontwikkeling en ondersteuning introduceren we een aantal nieuwe begeleidingsvormen. Hierdoor blijven we groeien in het handelen naar onze kernwaarden: samen, open, verantwoordelijk en resultaat. LVNL’ers kunnen zich aanmelden voor begeleiding van een collega uit het LVNL-coachteam die ervaring heeft in een bepaalde begeleidingsvorm, zoals persoonlijke coaching en intervisie.

In samenwerking met de Dutch Drone Delta voeren we een succesvolle test uit met de GoDrone app in het gecontroleerde luchtruim rondom Rotterdam The Hague Airport. Met deze test wil LVNL kennis en ervaring opdoen voor de doorontwikkeling naar een operationeel UTM-systeem (Unmanned Aircraft Systems Traffic Management systeem), waarmee uiteindelijk luchtverkeersleiding kan worden gegeven aan dronebestuurders.

De afdelingen Systems & Infrastructure en Human Resources organiseren een virtuele stagemarkt ‘Techniek en IT’ waarin ze talentvolle studenten in vogelvlucht meenemen door onze organisatie. Via speeddates maken de studenten kennis met één of meerdere LVNL-medewerkers en bespreken zij potentiële stageopdrachten. Dit levert tien enthousiaste stagiaires op.

Het 1ATM-programma dat toewerkt naar de totstandkoming van één air traffic managementorganisatie met CLSK is in de fase beland waarin de medezeggenschapsorganen aan beide kanten worden betrokken. Formele trajecten die hun eigen timing, doorlooptijden en vorm hebben, maar die we toch in samenhang met elkaar doorlopen. Het LVNL-bestuur zet een eerste formele stap en stuurt de overall-adviesaanvraag 1ATM naar de ondernemingsraad.

We winnen een Diamant Award van de stichting Talent naar de Top voor het aantal vrouwen op een managementpositie in de top van onze organisatie. In 2016 had LVNL nog geen enkele vrouw in het topmanagement, nu zijn er vier vrouwen in het negenkoppige team.

Het hoogste punt bij de bouw van de cameramast op Groningen Airport Eelde wordt bereikt. Met het bouwen van deze mast zetten we een belangrijke stap naar afhandeling van vliegverkeer op afstand in plaats van vanuit de verkeerstoren op de luchthaven. Nu de mast op zijn plek staat, begint de periode van aanleg van de technische infrastructuur en het uitvoerig testen van de systemen. Met behulp van camera’s op de mast hebben luchtverkeersleiders straks via beeldschermen live zicht op het luchthaventerrein en het nabije luchtruim.

De Delftse studievereniging VSV Leonardo Da Vinci verrast Michiel van Dorst met een voordracht als erelid. Volgens de studievereniging vervult hij een onmiskenbare rol voor de studenten van de TU Delft en de Nederlandse luchtvaart. Michiel wordt in april 2022 geïnstalleerd als erelid van VSV Leonardo Da Vinci, tegelijk met de Delftse professor Henri Werij.

Het LVNL-bestuur benoemt José Daenen voor een nieuwe termijn van drie jaar tot Director Operations. Zijn benoeming zou aflopen in oktober 2021.

De vernieuwde Homebriefing website van LVNL is live. De website biedt nieuwe functionaliteiten, oogt moderner en is een stuk veiliger gemaakt. Het Flight Service Centre (FSC) gebruikt deze website om luchtvarenden (general aviation) te informeren over alles dat plaatsvindt in het Nederlandse luchtruim en ook daarbuiten: alles wat piloten nodig hebben voor hun vluchtvoorbereiding. Daarnaast dienen piloten hun vliegplannen in via Homebriefing.

LVNL en Schiphol vernieuwen tijdens het groot onderhoud aan de Polderbaan navigatie- en begeleidingssystemen om vliegtuigen veilig te laten landen. Het gaat om het ‘Instrument Landing System’ (ILS) van LVNL en de ‘Precision Approach Path Indicator’ (PAPI) van Schiphol. Om de juiste en nauwkeurige werking van deze systemen te controleren worden meetvluchten uitgevoerd. Daarna kunnen we de Polderbaan weer veilig inzetten als landingsbaan.

Marlou Banning begint op 8 augustus 2021 aan haar tweede termijn van vijf jaar als Chief Financial Officer (CFO) en bestuurslid van LVNL. De minister van Infrastructuur en Waterstaat stemt in met haar herbenoeming op voordracht van de raad van toezicht van LVNL.

Met het instellen van nieuwe virtuele navigatiepunten schakelen we over op innovatieve satellietnavigatie. Hiermee navigeren vliegtuigen niet via fysieke bakens op de grond, maar met een gps-signaal van satellieten van en naar de start- en landingsbanen. LVNL zet hiermee een grote stap in de modernisering van het Nederlandse luchtruim.

De eerste internationale luchtverkeersleider in opleiding binnen het project Regional Unit (RU) Heading 021 slaagt voor zijn eerste rating bij LVNL. RU Heading 021 is in september 2019 opgezet omdat in de afgelopen jaren – door (beperkte) instroom en geringe opleidingscapaciteit – het verkeersleidersbestand op de regionale luchthavens niet voldoende was aangevuld.

We ontwerpen speciale in- en uitvliegroutes voor het Dutch Grand Prix weekend in Zandvoort die zo min mogelijk overlast geven voor bewoners in de omgeving. Alleen vliegtuigen en helikopters die vooraf speciale toestemming bij de autoriteiten hebben aangevraagd, krijgen toegang tot het luchtruim bij Zandvoort. Net als bij andere grote evenementen zorgt LVNL voor veilige en efficiënte afhandeling van het extra én het gebruikelijke vliegverkeer. Naast het inzetten van speciale routes zijn ook de luchtverkeersleiders goed voorbereid om tijdens het raceweekend het specifieke vliegverkeer in goede banen te leiden.

Op 25 september is het Girls in Aviation Day, een dag die geïnitieerd is door Women in Aviation om jonge vrouwen die een carrière in de luchtvaart ambiëren aan te moedigen. Op deze dag laten we zien hoe bijzonder het is om in de luchtvaart te werken en fungeren medewerksters als rolmodellen voor jonge vrouwen en meisjes om hun eigen dromen na te jagen. Op deze manier motiveren wij jonge vrouwen om ook te kiezen voor een baan in de luchtvaart.

We voeren een moderniseringsslag door in onze afdeling Integrated Service & Control (ISC). Deze afdeling monitort 24 uur per dag de werking van de ICT-systemen die de luchtverkeersleiders gebruiken bij de afhandeling van het vliegverkeer. Door deze verandering wordt de monitoring- en controlfunctie efficiënter en toekomstbestendiger.

Tijdens het onderhoud aan de Kaagbaan vernieuwen we het Instrument Landing System (ILS), het navigatiesysteem om vliegtuigen veilig op de Kaagbaan te laten landen. Dit systeem zorgt voor ondersteuning van vliegtuigen om via een optimale koers en vaste daalhoek geleidelijk te dalen naar de landingsbaan. Om de juiste en nauwkeurige werking van het nieuwe ILS te controleren, worden meetvluchten uitgevoerd.

Ieder jaar organiseert de Sociaal Economische Raad (SER) Diversity Day, met als doel het bevorderen van diversiteit en inclusie op de werkvloer. Al een aantal jaren doen we hieraan mee, omdat we het belangrijk vinden om te werken aan een luchtvaartindustrie waarin iedereen gelijke kansen heeft, ongeacht kleur, religie, gender of seksuele oriëntatie. Deze keer organiseren we een ‘Diversity driedaagse’ met sprekers en activiteiten over het thema ‘Jezelf zijn werkt’.

We ontvangen ‘Optimised Practices’ van CANSO/EUROCONTROL voor drie onderdelen van ons safety management systeem. Dit betekent dat we uniek in de wereld zijn op drie gebieden. Allereerst Just Culture en dan met name de manier waarop Just Culture in Nederland, met een grote inbreng van LVNL, bij wet is geregeld en hoe wij met het Openbaar Ministerie omgaan. Daarnaast de vormgeving van ons Integral Safety Management System (ISMS) en hoe het concreet functioneert. Tot slot het feit dat wij ‘serious’ en ‘major’ voorvallen op onze publieke website zetten om te laten zien wat er is voorgevallen en vooral hoe we ervan hebben geleerd.

LVNL neemt op Schiphol een nieuw navigatiebaken voor vliegtuigen in gebruik. Het baken is een zendstation dat radiosignalen uitstuurt waarmee vliegtuigen hun positie kunnen bepalen ten opzichte van het baken op de grond. Tegenwoordig navigeren veel vliegtuigen op basis van satellieten. Om te zorgen dat bij een storing in de satellietnavigatie alle vliegtuigen veilig kunnen navigeren, blijven we investeren in radionavigatie.

We vervangen een belangrijk deel van onze surveillance back-upomgeving. De Automatic Data Replicator wordt als eerste vervangen. Dit onderdeel in onze radarketen distribueert radardata naar allerlei afnemende systemen waar onze luchtverkeersleiders mee werken, zoals AAA, het torensysteem en Phoenix. Ook vervangen we de Surveillance Data Front End Processor die radardata uitwisselt met het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) en Maastricht Upper Area Control (MUAC).

In ons radar- en trainingscentrum Polaris starten we met de Master Integration Test (MIT) van ons nieuwe luchtverkeersleidingssysteem iCAS. Dit is een belangrijke mijlpaal in het iCAS-programma. Voor de uitvoering van deze test is een jaar tijd ingepland waarin we alle systeemverbindingen testen. Wanneer alle systemen in de testperiode 'fit for purpose' worden beoordeeld, kunnen we overgaan naar de productieomgeving waarin in de toekomst met iCAS wordt gewerkt.

Schiphol neemt het nieuwe avioduct, een viaduct voor vliegtuigen, over de A4 in gebruik. Dit avioduct maakt deel uit van het project dat de laatste enkele rijbaan op de luchthaven, rijbaan Quebec, verdubbelt. Op en rond het terminalcomplex ligt een structuur van dubbele rijbanen voor taxiënde vliegtuigen. Voor LVNL, als een van de betrokken partners, is het een belangrijke stap om de veiligheid op Schiphol verder te verbeteren en risico’s te verminderen.

We verbeteren de planning voor inkomende vluchten doordat het KNMI high resolution meteodata aan ons levert. Dit verbeterde meteo (wind)model levert een meer verfijnd netwerk van meteogegevens. Hierdoor kan het ASAP-systeem (Advanced Schiphol Arrival Planner) van LVNL nauwkeuriger de voorspelling van aankomsttijden van inbound vluchten berekenen.

Het LVNL-bestuur en de vakbonden bereiken na een aantal constructieve gesprekken een onderhandelingsresultaat voor nieuwe cao’s. De looptijd van de cao’s is van 1 januari 2022 tot en met 30 juni 2023. De gemaakte afspraken worden verwerkt in een nieuwe arbeidsvoorwaardenbundel LVNL die vanaf 1 januari 2022 van kracht is.