Verduurzaming gebruik luchtruim - programma luchtruimherziening

Wij werken sinds 2017 mee aan het programma Luchtruimherziening; een samenwerkingsverband van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie, het Commando Luchtstrijdkrachten, Maastricht Upper Area Control Centre en LVNL dat werkt aan:

Ontwerp-voorkeursbeslissing

Eind 2020 is door de ministerraad de ontwerp-voorkeursbeslissing Luchtruimherziening vastgesteld. Daarin zijn de plannen vastgelegd voor de inrichting van de hoofdstructuur van het Nederlandse luchtruim en het nieuwe operationele concept. Deze is begin 2021 gepubliceerd en voor zienswijze voorgelegd. Het was de bedoeling dat deze voorkeursbeslissing, die richting geeft aan de te ontwikkelen luchtruimstructuur, na goedkeuring definitief werd, zodat het programma naar de planuitwerkingsfase over kon gaan. Na het aftreden van het kabinet in januari 2021 werd de luchtvaartnota die de beleidsmatige basis vormt voor de luchtruimherziening echter controversieel verklaard. Ook was meer tijd nodig voor aanpassingen aan de plan milieueffectrapportage (MER) op basis van de vragen die de commissie MER hierover heeft gesteld. Hierdoor is er in 2021 nog geen definitieve voorkeursbeslissing genomen en is de planuitwerkingsfase nog niet van start gegaan. We verwachten dat in 2022 de voorkeursbeslissing alsnog wordt vastgesteld.

Nieuwe hoofdstructuur

In 2021 is samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het Maastricht Upper Area Control Centre, het Commando Luchtstrijdkrachten en het ministerie van Defensie gewerkt aan verkenningen op onderdelen van de door het kabinet gewenste nieuwe hoofdstructuur van het Nederlandse luchtruim. Het gaat hierbij onder andere om een herontwerp van het naderingsgebied van Schiphol, inclusief de aanleg van een vierde naderingspunt om continu klimmen en dalen over vaste routes mogelijk te kunnen maken, uitbreiding van een militair oefengebied in het noorden, het voor burgerluchtverkeer beschikbaar komen van het militaire oefengebied TRA12 in het zuiden en de aanleg van een nieuw militair oefengebied ergens in het Nederlandse luchtruim. Ook is met Duitsland overlegd over de mogelijkheden voor een grensoverschrijdend militair oefengebied.

Nieuw afhandelingsconcept

Naast een nieuwe hoofdstructuur heeft het programma Luchtruimherziening ook tot doel om tot een nieuw operationeel concept te komen overeenkomstig de Europese Single European Sky eisen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van beschikbare en nog verder te ontwikkelen technologie die bijdraagt aan een steeds meer voorspelbare afhandeling van het luchtverkeer. Dit is onder andere nodig om continu klimmen en dalen over vaste routes mogelijk te maken met behoud van benodigde capaciteit. In 2021 zijn in dit kader op Schiphol voor alle banen nieuwe eindnaderingen geïntroduceerd gebaseerd op satellietnavigatie. Door in plaats van op basis van grondgebonden systemen, op basis van satellietgebaseerde systemen te navigeren ontstaan in de toekomst nieuwe mogelijkheden om procedures te ontwerpen die leiden tot betere benutting van het luchtruim. Zo kunnen hiermee bijvoorbeeld bewoonde gebieden nauwkeuriger worden vermeden. Ook is in 2021 een belangrijke stap gezet om de nauwkeurigheid in de verwachte aankomsttijden van het inbound verkeer te vergroten, door de introductie van een verbeterde weersvoorspelling in het planningsysteem dat hiervoor wordt gebruikt. Dit is een belangrijke voorwaarde om in de toekomst continu klimmen en dalen over vaste routes mogelijk te maken.